Giọng ca "Sợi nhớ sợi thương" có tính cách dịu dàng, cuộc sống bình dị và lấy ca hát làm niềm vui để giấu nỗi buồn.
Nghệ sĩ Ưu tú (NSƯT) Hồng Liên sống cùng gia đình con trai trong căn hộ nhỏ tại khu tập thể Thành Công (Hà Nội). Gian nhà 40 mét vuông được chia làm nhiều phòng. Trong phòng khách, bà dành một góc nhỏ đặt lọ hoa sen. Hồng Liên thích cắm sen bởi vẻ đẹp thanh cao, mùi hương dịu nhẹ và nhất là loài hoa gắn với tên bà. Con người Hồng Liên giống tính mềm nhẹ, dịu dàng của sen. Bà được các nghệ sĩ trẻ gọi là "u bột" vì có gương mặt tròn, giọng nói nhẹ, tính cách nhu mì. Cách chuyện trò của Hồng Liên điềm đạm, chứa đầy sự khiêm tốn. Nghệ sĩ chỉ nhận mình có thanh mà không có sắc. Bà tự ti nhất về ngoại hình cao 1,5 m, thấp nhất trong nhóm đồng nghiệp.
Hồng Liên những năm 1990.
Hồng Liên thích chăm sóc cháu, nấu ăn và đi xem phim. Cháu nội Hồng Liên năm nay lên ba tuổi. Bé thông minh và bám bà. Nghệ sĩ lưu nhiều khoảnh khắc đáng yêu của cháu nội trong điện thoại. Mỗi lúc ở nhà buồn chán, bà lại mở ra xem. Nghệ sĩ khoe video cháu nội bi bô tập nói, chúc mừng sinh nhật bà dù không rành rọt. Bà bảo bản thân là người dễ tính nên chẳng có nhiều nhu cầu giải trí. Con cháu là tài sản lớn nhất nên chẳng mong gì hơn.
Mang tên loài hoa đài các, an nhiên nhưng Hồng Liên nói cuộc đời bà buồn nhiều hơn vui. Hôn nhân đổ vỡ, một mình cùng con trải qua thời bao cấp là ký ức khó quên của nghệ sĩ. Bà lập gia đình vào giữa những năm 1980. Thế nhưng, hôn nhân kết thúc chóng vánh khi chồng bà đi xuất khẩu lao động lúc con trai lên ba tuổi. Ngày mới chia tay, Hồng Liên nuôi con trong căn nhà ẩm thấp. Nhiều lần bà tủi thân, khóc nghẹn và định buông xuôi. Thương con trai, nghệ sĩ lao vào công việc. Mỗi dịp hát xa nhà, bà lại đưa con theo. “Công việc giúp tôi bớt buồn và kiếm thêm thu nhập. Chính con là động lực duy nhất để tôi cố gắng làm mọi thứ”, bà nói.
Giọng ca Sợi nhớ sợi thương cảm thấy yếu đuối khi không cho con hạnh phúc trọn vẹn. Gần 30 năm sau lần đổ vỡ tình cảm, Hồng Liên nhất quyết không đi bước nữa, dù có nhiều người ngỏ lời. Con trai nghệ sĩ cũng từng giục bà kết hôn. Thế nhưng, Hồng Liên trăn trở cuộc sống phức tạp, phân vân về người có thể thương cả mình lẫn con.
Lúc con trưởng thành, Hồng Liên sống xa con trong nhiều năm. Thời gian con trai du học, nghệ sĩ từng suy sụp, vật lộn với đau ốm. Bà kể có những đêm đau bụng đến hai, ba giờ sáng, sợ người nhà lo lắng nên bà không dám gọi điện nhờ vả. Hồng Liên đi taxi đến bệnh viện. Về nhà, bà tự nấu cháo. Lúc người lả đi, thuốc hết, nghệ sĩ phải đưa đơn nhờ hàng xóm mua giúp.
Thời gian hưu trí, “đóa sen” ấy không rời sân khấu mà vẫn muốn tỏa hương. Dạo này, bà bận hơn vì chuẩn bị lo cho đêm nhạc tri ân khán giả sau 40 năm làm nghề. Chiếc điện thoại của Hồng Liên liên tục nổ chuông báo tin nhắn. Hết đạo diễn nhắn về lịch tập lại đến bạn bè chia sẻ niềm vui. “Tôi vẫn tưởng mình đang mơ. Tôi chưa từng nghĩ có thể tổ chức một đêm nhạc riêng”, Hồng Liên hào hứng chia sẻ. Áp lực công việc cùng những lo lắng khiến thể trạng nghệ sĩ không tốt. Bà phải dùng đến thuốc trợ lực, giảm đau thắt lưng. Tác dụng của thuốc khiến người nghệ sĩ nóng ran. Cuộc chuyện trò thi thoảng bị ngắt quãng vì Hồng Liên kêu rát gáy.
Bảy năm liền, chương trình thiện nguyện do ca sĩ Thái Thùy Linh tổ chức hiếm khi vắng mặt Hồng Liên. Bà mang lời ca vào bệnh viện, hát cho bệnh nhân, rồi động viên họ vượt qua bệnh tật. Được cống hiến cả khi về hưu khiến nghệ sĩ vui và phấn khởi. Mong mỏi lớn nhất của Hồng Liên là sức khỏe ổn định, những cơn đau lưng thuyên giảm để bà tiếp tục được hết mình trên sân khấu.
NSƯT Hồng Liên bên cháu nội.
“Ca hát là đam mê, ước mơ từ nhỏ của tôi. Đó là định mệnh. Không được hát, tôi sẽ sống cả đời trong cô độc”, Hồng Liên bộc bạch. Bà mê hát, hào hứng khi được đứng trên sâu khấu, thả hồn vào những câu dân ca. Tuổi ngoài 60, giọng ca gốc Nam Định không còn rền, nảy như trước nhưng bà vẫn chắc cột hơi. Hồng Liên không qua đào tạo thanh nhạc bài bản. Bà trưởng thành từ phong trào văn nghệ khi tham gia đoàn văn công của Tổng cục hậu cần, biểu diễn khắp chiến trường. Hồng Liên đóng đinh với loạt nhạc phẩm Sợi nhớ sợi thương, Hoa cau vườn trầu, Nỗi nhớ mùa đông, Sông quê, Màu áo quê hương… Năm 2001, bà nhận danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú.
Hồng Liên yêu nghề, quyết không chọn lại dù từng chết hụt trong chuyến công tác. Sự việc xảy ra vào năm 1984 khi xe chở các nghệ sĩ của Đài Tiếng nói Việt Nam đi lên Bắc Giang biểu diễn, về đến Gia Lâm thì gặp tai nạn. Xe đổ khiến cặp nghệ sĩ Tiến Thành và Như Hoa thiệt mạng. Hồng Liên bị gãy tay, một bên mặt bầm tím và tưởng chừng không thể tiếp tục làm nghề. Sau nhiều tháng điều trị, Hồng Liên trở lại sân khấu và tham gia các hội diễn văn nghệ.
Âm nhạc giúp nghệ sĩ vượt qua tháng ngày nhọc nhằn. Hồng Liên mượn lời hát để giãi bày tâm sự. Âm nhạc còn cho Hồng Liên những người bạn, giúp bà thêm niềm vui như: NSND Thanh Hoa, diễn viên Trà My, nhạc sĩ Thanh Phúc…
Đăng nhận xét