Ứng viên sáng giá của danh hiệu “Phim hay nhất” tại Oscar lần thứ 89 là tác phẩm xúc động và tinh tế về đề tài người đồng tính da màu./cdn0.vox-cdn.com/uploads/chorus_asset/file/7106591/Moonlight2.0.jpg)
Moonlight - chuyển thể từ vở kịch In Moonlight Black Boys Look Blue - là phim dài thứ hai của đạo diễn Barry Jenkins, sau tác phẩm Medicine for Melancholy năm 2008.
Khai thác đề tài xung đột xã hội và sắc tộc của người da màu Mỹ, Moonlight xoay quanh cuộc đời của Chiron. Mồ côi cha, Chiron lớn lên trong cảnh túng thiếu tại một thành phố ven biển Miami (Mỹ). Bà Paula – mẹ cậu – là một người nghiện ngập và thường xuyên đem đồ trong nhà đi bán để lấy tiền mua ma túy. Có tính khí trầm lắng và hơi yếu đuối, Chiron thường xuyên bị bắt nạt ở trường và bị bạn bè gọi là “Little”. Một ngày, cuộc gặp gỡ với Juan – một gã buôn ma túy nhưng có tính cách cao thượng – thay đổi cuộc đời Chiron.
Juan và cô bạn gái Teresa dang rộng vòng tay che chở cho cậu bé đáng thương, dạy cậu những bài học để có thể tồn tại trong xã hội đầy rẫy tội ác, ma túy, kỳ thị của người da màu ở Mỹ.
Poster phim “Moonlight”.
Cuộc đời Chiron chia làm ba giai đoạn – khi còn bé, thời trung học và khi trưởng thành – với ba diễn viên đảm nhận. Đạo diễn Barry Jenkins không để cho họ gặp nhau trên trường quay mà ghi hình riêng rẽ vì muốn các diễn viên thể hiện vai diễn theo đúng bản năng và cách cảm nhận khi đọc kịch bản. Đề tài về xã hội người da màu ở Mỹ luôn được Hollywood khai thác hàng năm với bao câu chuyện ngọt đắng. Tuy nhiên, Barry Jenkins đã tự tách mình ra khỏi làn sóng các phim cùng chủ đề, biến Moonlight trở thành một tác phẩm ghi nhiều dấu ấn và có thể coi là một trong những phim đồng tính xuất sắc trong lịch sử điện ảnh.
Moonlight mang phong cách kể chuyện cổ điển Hollywood. Tuy vậy, lối xây dựng tình huống, xung đột và hướng giải quyết từng chi tiết một cách tinh tế đã tạo nên sức hút cho bộ phim suốt 111 phút. Cảm xúc của nhân vật Chiron từ khi còn là một cậu bé, nhận thấy mình khác biệt so với những đứa trẻ khác, lớn lên, học cách thích ứng với cuộc sống trong một xã hội bạo lực, phân biệt và rồi trưởng thành được đưa đẩy một cách gần gũi, thuyết phục. Dù thế giới xung quanh mình có khắc nghiệt đến đâu, Chiron vẫn giữ được lòng vị tha, một tâm hồn nhạy cảm.
"Moonlight" là câu chuyện về tuổi trưởng thành của một thiếu niên da màu.
Khi theo dõi từng bước đi trong cuộc đời của cậu bé da màu, nhiều người xem không khỏi rưng rưng, nhói lòng trước những bi kịch mà Chiron phải trải qua. Sống với một người mẹ nghiện ngập, Chiron lúc nào cũng cảm thấy cô đơn. Trong đám đông, cậu là người rụt rè, ngại tiếp xúc, va chạm. Các chi tiết nhỏ được xây dựng chẳng cần lên gân hay quá nhiều bạo lực, nước mắt nhưng ở đó, khán giả có thể hình dung được xã hội mà Chiron đang sống. Những chi tiết đắt giá có thể kể đến như trường đoạn Juan dạy Chiron tập bơi trên biển, nụ hôn đầu đời hay giấc mơ về người bạn thời thơ ấu.
Ánh trăng trong phim là hình ảnh mang tính biểu tượng, mang thông điệp về sắc tộc rất mạnh mẽ. Juan đã nói với Chiron hồi nhỏ: “Dưới ánh trăng, màu da đen trở thành màu xanh dương”. Câu chuyện của Moonlight phản ánh cuộc đấu tranh nhân quyền của người da màu ở một đất nước đề cao sự tự do như Mỹ. Nhưng trên hết, đây còn là một câu chuyện đẹp về tình yêu, về những con người vượt qua giới hạn của bản thân, hoàn cảnh sống để tự đi tìm cho mình một con đường riêng dù không bằng phẳng.
Ba thời kỳ của nhân vật Chiron cũng giống như ba giai đoạn của cuộc đời – giai đoạn thơ bé ngây ngô, trong sáng, lớn lên có sự vấp ngã đầu tiên, những giấc mơ tan vỡ và rồi giai đoạn trưởng thành khi đã biết chung sống cùng những nỗi đau.
Cảnh Juan dạy Chiro bơi gây ấn tượng mạnh mẽ trong phim.
Dàn diễn viên của Moonlight có màn thể hiện xúc động. Alex R. Hibbert mang đến một Chiron của thời thơ ấu đầy trong trẻo và rụt rè. Ashton Sanders tạo nên hình ảnh Chiron thời niên thiếu dễ bị tổn thương nhưng ẩn sau vẻ ngoài yếu đuối là một ý chí đầy mạnh mẽ. Cuối cùng, Trevante Rhodes là hình tượng từng trải, rắn rỏi của Chiron khi trưởng thành.
Các diễn viên phụ cũng đảm nhận xuất sắc vai trò của mình. Đặc biệt, Naomie Harris – người vào vai bà mẹ nghiện ngập – hoàn thành vai diễn chỉ trong ba ngày. Không nhiều đất diễn nhưng nữ diễn viên người Anh gốc Jamaica và Trinidad biết tận dụng từng khoảnh khắc để thể hiện sự túng quẫn, tuyệt vọng của một bà mẹ đơn thân nghiện ma túy và cả những giọt nước mắt hối hận khi về già. Nữ ca sĩ xinh đẹp Janelle Monáe cũng cho thấy tiềm năng diễn xuất dù xuất hiện không nhiều, trong vai diễn Teresa.
Bất chấp kinh phí chỉ 5 triệu USD, Barry Jenkins vẫn cho thấy tài năng kể chuyện ở bộ phim điện ảnh thứ hai trong sự nghiệp. Từng khuôn hình của Moonlight đậm chất thơ từ bố cục, ánh sáng, góc quay cho tới cách sử dụng âm thanh, âm nhạc. Tông màu tươi sáng từ đầu phim dần trở nên u tối hơn về sau nhưng cái kết lại mang một màu sắc lạc quan, nhẹ nhàng, đủ để người xem cảm thấy hài lòng và mỉm cười khi xem xong. Moonlight là câu chuyện về người da màu nhưng thành công nhất của Barry Jenkins là chạm được tới tâm lý, cảm xúc của đại chúng, không phân biệt màu da, sắc tộc.
Moonlight được thực hiện với một êkíp khá gọn, trong đó đạo diễn hình ảnh hay hai nhà dựng phim đều là bạn thân của Barry Jenkins. Tác phẩm này gây sốt tại các liên hoan phim quốc tế cuối năm 2016, được vô số nhà phê bình phim ca ngợi với số điểm cao chót vót. Tại Quả Cầu Vàng hồi tháng 1, Moonlight giành giải “Phim tâm lý hay nhất”. Khi Viện Hàn lâm công bố đề cử Oscar 2017, phim tiếp tục gây bất ngờ khi được xướng tên tranh giải ở tám hạng mục quan trọng.
Đang có mặt tại Liên hoan phim Rotterdam (Hà Lan) để ra mắt Moonlight và trò chuyện với khán giả tại đây, Barry Jenkins tỏ ra bất ngờ trước tám đề cử Oscar nhưng không kỳ vọng nhiều. Đạo diễn da màu sinh năm 1979 cho biết thay vì ở Mỹ ăn mừng sau khi Viện Hàn lâm công bố các đề cử, anh tiếp tục đưa Moonlight đi các liên hoan phim quốc tế để bộ phim đến được với nhiều khán giả hơn nữa.
Đăng nhận xét