Mỗi ngày trong tháng 5/2015, trang nhật ký YouTube Trends lại giới thiệu một khía cạnh văn hóa của YouTube, nhân kỷ niệm 10 năm ngày thành lập. Sau mười năm, YouTube đã thực sự thay đổi văn hóa thể hiện của nhân loại.
Ngày 14/2/2005, những người sáng lập YouTube - Jawed Karim, Chad Hurley và Steve Chen - đăng ký tên miền YouTube.com. Ngày 23/4/2005, Karim đưa lên YouTube đoạn phim đầu tiên Me at the zoo dài 18 giây, cho thấy anh tươi cười đứng phía trước chuồng voi tại Thảo Cầm Viên San Diego (California). Đầu tháng 5/2005, YouTube chính thức "mở cửa" để mọi người khắp thế giới chia sẻ những đoạn phim của mình. Vào lúc đó, có lẽ chính những người sáng lập YouTube cũng không hình dung được rằng họ đã khởi động một "cuộc chơi" ngày càng lớn của nhân loại. Số người dùng YouTube tăng nhanh bất ngờ ngay trong tháng đầu tiên (tháng 5/2005).
Ý tưởng YouTube xuất hiện trong một bữa ăn tối cuối năm 2004, khi Hurley và Chen đang vui chuyện về những đoạn phim mà họ đã quay. Cả hai chợt nhận ra rằng chưa có chỗ nào trên mạng giúp chia sẻ những đoạn phim với bạn bè một cách thuận tiện như trường hợp ảnh chụp. Hurley và Chen nghĩ đến việc thành lập một địa chỉ trên mạng, cho phép mọi người dễ dàng gửi, xem, đánh giá, bình phẩm các đoạn phim, nghĩa là giống như vai trò của dịch vụ Flickr đối với những người thích chụp ảnh. Hurley và Chen rủ rê Karim - bạn đồng nghiệp, đang cùng làm ở Công ty PayPal - cùng nhau thành lập Công ty YouTube, lấy nhà của Hurley làm trụ sở. Nhóm ba người tự phân công theo sở trường của mỗi người: Hurley làm giám đốc điều hành, phụ trách luôn việc thiết kế giao diện cho trang YouTube, Chen và Karim phụ trách kỹ thuật, xây dựng cơ sở dữ liệu, lập trình máy chủ. Cả nhóm tin rằng YouTube sẽ thu hút những đoạn phim quảng cáo, giới thiệu sản phẩm, sẽ là nơi thực hiện giao dịch mua bán với sự trợ giúp của PayPal.
Từ trái qua: Chad Hurley, Steve Chen, Jawed Karim.
Trong thời gian đầu, doanh thu từ quảng cáo không đủ cho chi phí mua sắm thiết bị, gia tăng dung lượng lưu trữ và nâng cấp đường truyền. Sau khi Karim rời bỏ YouTube, Hurley và Chen vẫn kiên trì theo đuổi mục tiêu của mình, cố gắng tìm thêm vốn đầu tư. Qua năm 2006, YouTube có hàng trăm triệu lượt xem mỗi ngày, đòi hỏi chi phí hạ tầng ngày càng cao. Đến tháng 10/2006, Hurley và Chen quyết định sáp nhập YouTube vào Google với giá 1,65 tỉ USD. Google có đủ nguồn lực để duy trì YouTube cho đến ngày nay với hơn một tỉ người dùng, với hàng tỉ lượt xem mỗi ngày. Theo Susan Wojcicki - giám đốc điều hành hiện tại của YouTube, cứ mỗi phút YouTube tiếp nhận 300 giờ phim, lượng truy cập YouTube tăng nhanh dần qua từng năm, chưa có dấu hiệu chậm lại. Trong năm 2014, lượng truy cập YouTube tăng 40%.
YouTube không trở thành nơi mua bán như những người sáng lập dự định, nhưng YouTube trở thành... YouTube đúng nghĩa: bất kỳ ai cũng có thể trở thành người làm truyền hình (tube chỉ máy thu hình - TV). YouTube đáp ứng khát khao thể hiện của mỗi người trong mọi lĩnh vực của cuộc sống. YouTube là nơi thể hiện quan điểm, kiến thức, kinh nghiệm, là nơi mà mọi người đều có thể phô diễn tài năng, có thể thực hiện vai trò của phóng viên truyền hình, của diễn viên truyền hình, hướng đến người xem khắp thế giới!
Susan Wojcicki - giám đốc điều hành YouTube.
Để kỷ niệm "tháng 5 đột biến" mười năm trước, trang nhật ký YouTube Trends dành mỗi ngày trong tháng 5/2015 để tôn vinh một lĩnh vực văn hóa của YouTube với tên gọi được xếp theo thứ tự vần. Kỷ niệm "Mười năm YouTube" xem như kéo dài trong 26 ngày, ứng với 26 chữ cái từ A đến Z.
Trong ngày kỷ niệm thứ hai (4/5/2015), trang YouTube Trends trình bày chủ đề B, tức Beauty, nói về những người hướng dẫn cách làm đẹp cho phụ nữ trên YouTube: "Trong mười năm qua, có trên năm tỉ giờ phim hướng dẫn trang điểm được đưa lên YouTube. Năm tỉ giờ phim, khoảng 100.000 năm, chuyên nói về cách làm đẹp. Hiện nay, phim hướng dẫn cách trang điểm là một trong những loại phim được xem nhiều nhất ở YouTube do tính gần gũi, dễ thực hành, giúp người xem nhanh chóng bước vào nghệ thuật làm đẹp, giúp người xem cảm thấy có thể làm cho những nét đẹp nhất của mình được thể hiện tốt nhất. Trong số những người hướng dẫn tài năng, đầy nhiệt tình, phải kể đến Michelle Phan và Zoella, chuyên viên trang điểm nổi tiếng nhất nước Anh".
YouTube Trends không giới thiệu Michell Phan là chuyên viên trang điểm nổi tiếng nhất nước Mỹ, nhưng Michell Phan là phụ nữ đầu tiên có được một tỉ lượt xem trên YouTube. Phan bắt đầu làm phim hướng dẫn trang điểm từ thời sinh viên, như một bài tập tại đại học mỹ thuật Ringling College of Art and Design (Florida). Thật bất ngờ, bài hướng dẫn đầu tiên của Phan trên YouTube có đến 40.000 lượt xem sau một tuần. Thành công đầu tiên giúp Phan tự tin thực hiện những bài hướng dẫn trang điểm tiếp theo. Như một thú vui, Phan hướng dẫn cách trang điểm tựa như nghệ thuật vẽ tranh trên khuôn mặt của chính mình. Phan còn hướng dẫn trang điểm không dùng gương, hướng dẫn trang điểm để trở thành nàng Bạch Tuyết, nàng Mộc Lan (Mulan), công chúa Jasmine, ca sĩ vocaloid Hatsune Miku,... Dí dỏm và duyên dáng, mỗi phim hướng dẫn trang điểm của Phan thường có trên 56 triệu lượt xem.
Michelle Phan
Thời sinh viên, Phan từng xin việc ở công ty mỹ phẩm Lancôme nhưng bị từ chối vì "chưa có kinh nghiệm". Nghĩ về lần thất bại ấy, Phan chỉ thấy vui: "Tôi tin rằng sự từ chối ấy là một ơn phước vì nhờ đó tôi biết cuộc đời ngoài kia còn có những điều khác, tốt đẹp hơn nữa. Điều tốt đẹp hơn đã xuất hiện từ chiếc máy tính và máy quay phim của tôi". Những bài hướng dẫn của Phan ở YouTube đã khiến cô nhanh chóng trở thành hình ảnh đại diện cho thương hiệu mỹ phẩm Lancôme và L’Oreal, đã đưa Phan đến cơ hội lớn hơn:Ipsy - công ty riêng của Phan, thành lập năm 2011, hoạt động trong lĩnh vực mỹ phẩm và quảng cáo, có doanh thu mỗi năm 120 triệu USD. Michelle Phan trở thành một trong những câu chuyện thành công tiêu biểu của những "ngôi sao truyền hình YouTube", tạo nên những nét tô điểm rực rỡ cho thành công phi thường của YouTube.
Michelle Phan trong hình quảng cáo của YouTube trên tàu điện ngầm.
Thành công của YouTube với "truyền hình cá nhân" hiện đang thúc đẩy ý tưởng "truyền hình cá nhân thực tế" trên Internet. Các dịch vụ YouNow, Meerkat, Periscope (thuộc Twitter) đang muốn lặp lại thành công của YouTube với những đoạn phim tức thời: người xem theo dõi những gì đang diễn ra và có thể giao lưu với người đang "làm truyền hình" ở nơi xa xôi nào đó theo thời gian thực, chủ yếu qua thiết bị di động. Trong tương lai gần, có lẽ chỉ trong vài năm tới, người dùng Internet khắp thế giới sẽ quyết định loại hình dịch vụ như YouNow đạt được thành công như YouTube hoặc không.
Trang YouTube Trends xem kỷ niệm "Mười năm YouTube" là dịp tri ân người dùng YouTube: "Các bạn đã giúp cho nhiều người sáng tạo nghệ thuật trở thành những tên tuổi lớn trong lĩnh vực giải trí. Các bạn đã đem đến cho mọi người cơ hội cất lên tiếng nói của họ, thể hiện tài năng của họ, bất kể nơi chốn, bất kể tuổi tác, bất kể quan điểm. Các bạn đã xây dựng nên một thế giới trong đó những ý tưởng nhỏ có thể mang lại những điều kỳ diệu và những điều kỳ diệu có thể đem đến thật nhiều niềm vui nho nhỏ cho mỗi chúng ta".
Đăng nhận xét